เรียนรู้การสร้าง Dashboard ให้ใช้ได้จริง กับ Dashboard Design Principle [Online Course Review]
[Course นี้ได้รับการสนับสนุนทางอ้อมจาก Skooldio ผ่านโครงการ Skooldio for U จากการเรียนวิชา Customer Analytics ที่ BADS NIDA — แต่ก็จะรีวิวตามจริง]
TLDR
- คอร์สสอน Design Dashboard ไม่ได้สอนใช้ BI Tools
- เชื่อว่าคอร์สแบบนี้มีไม่กี่ที่ ที่เปิดสอนแน่ ๆ โดยเฉพาะแบบ Public
- ถ้าอยากเรียนรู้วิธีการดีไซน์ดี ๆ เรียนเลย ไม่ต้องรอ คุ้มราคา
เชื่อว่าในยุคที่ใคร ๆ ก็ให้ความสนใจกับข้อมูล Dashboard ก็จะเป็นเครื่องมือหนึ่งที่หลาย ๆ คนในภาคธุรกิจให้ความสนใจอยู่ไม่น้อย
เพราะ Dashboard สามารถนำเอาข้อมูลอันมหาศาล มาแสดงให้เห็นเป็นรูปภาพ ให้เราตีความจากรูปไปหา Insight ได้ง่ายขึ้น แถมยังช่วยให้เราวิเคราะห์ข้อมูลได้หลากหลายมุม และเข้าไปดูข้อมูลเชิงลึกได้อีก
เรียกได้ว่าถ้ามี Dashboard ดี ๆ ก็จะช่วยสนับสนุนการใช้ข้อมูลเพื่อตัดสินใจ หรือที่เรียกกันว่า Data-Driven ได้อย่างแน่นอน
แต่จุดที่ยากที่สุดและเป็นปัญหาของหลาย ๆ คน ก็คือแล้วเราจะออกแบบ Dashboard ที่ดีได้ยังไง จะลองเริ่มทำเองก็จับจุดไม่ถูกว่าแล้วต้องเอาข้อมูลอะไรมาใช้ จะสร้างกราฟแบบไหน จะวางแผนเรื่องราวใน Dashboard ยังไง
จะไปหาคอร์สเรียนในตลาดทั่วไปตอนนี้ก็มีแต่สอนใช้ Tools ไม่ค่อยมีคอร์สที่สอนวิธีการคิดเพื่อสร้าง Dashboard เท่าไรเลย
ช่วงเกริ่น (เวิ่นเว้อสูงมาก)
เป็นจังหวะที่ดีมากที่เทอมนี้ได้ลงเรียนวิชา Customer Analytics กับ อาจารย์เชค (ดร.ธนชาตย์ ฤทธิ์บำรุง)คนดีคนเดิม เพิ่มเติมคือโชคร้ายที่เจอโควิดรอบใหม่ ก็เลยทำให้ต้องเรียนออนไลน์วนไป (T^T)
แต่ในความโชคร้ายก็ยังมีความโชคดีอยู่บ้างแหละ เพราะ Skooldio มีโครงการ Skooldio for U ขึ้นมาให้อาจารย์สามารถขอคอร์สเรียนที่เกี่ยวข้องกับวิชาที่สอนอยู่ให้นักศึกษาได้มาเรียนแบบฟรี ๆ เลย (เย้)
วิชาหนึ่งที่อาจารย์เชคเลือกมาให้เรียนก็คือ Dashboard Design Principles นี่เอง เพราะในวิชา Customer Analytics อาจารย์เชคออกแบบมาให้นักศึกษาได้ลงมือวิเคราะห์ข้อมูลจริงๆ สร้างเครื่องมือต่างๆเพื่อมาใช้จริงๆ
ตอนแรกก็กะว่าจะดองไว้ซักพัก เพราะ IS ก็ยังไปไม่ถึงไหน ความขี้เกียจก็ครอบงำ แต่ด้วยคำสั่งประกาศิตของอาจารย์ ก็เลยตั้งใจ (?) เรียนเก็บความรู้
ทำให้ค้นพบสัจธรรมว่า
คอร์สนี้ดีมากกกกกกกกกกกกกกกกกก(ต้องมี ก.ไก่อีกกี่ตัวถึงจะพอ)
มาดูกันดีกว่าว่าทำไมเราถึงบอกว่าคอร์สนี้ดี และคิดว่าคนที่ต้องทำงานกับข้อมูลควรจะได้เรียน
นี่คือคอร์สอะไร ?
Dashboard Design Principles สอนโดย ดร.ต้า แห่ง Skooldio และอาจารย์เชค แห่ง MADT NIDA (หลักสูตรใหม่ สนใจสมัครได้)
โดยภาพรวมสรุปสั้นๆ คอร์สนี้คือการสอนวิธีการออกแบบ Dashboard ที่ดี ที่สามารถนำไปใช้ในเชิงธุรกิจ และเรื่องอื่น ๆ ได้จริง ผ่าน Visual Analytics Framework (เดี๋ยวมาลงรายละเอียดอีกที)
ยืนยันจากประสบการณ์จริงว่าคอร์สนี้จะทำให้แนวคิดในการออกแบบ Dashboard เปลี่ยนไป มีหลักการมากขึ้น และนำไปใช้ประโยชน์ได้จริง ๆ
คอร์สนี้เหมาะ / ไม่เหมาะกับใคร ?
ใครคาดหวังว่ามาเรียนแล้วจะต้องได้สกิล BI Tools (เช่น Power BI / Tableau / Data Studio) กลับไปนี่ บอกเลยว่า วนไปหาคอร์สอื่นเลย คอร์สนี้ไม่มีการสอน Tools ใด ๆ ทั้งสิ้นนะจ้า
แต่ถ้าใครคาดหวังว่าเรียนแล้วจะต้องได้แนวคิดไปใช้ ว่าเราจะออกแบบ Dashboard ยังไงให้ตอบโจทย์ สามารถนำไปใช้ได้จริง ๆ ไม่ต้องมากลายเป็น Dashboard แห้ง ๆ ที่ทำมาตั้งนานแล้วไม่มีคนสนใจ อันนี้บอกเลยว่า ไปซื้อคอร์สนี้มาเรียน
แล้วสอนอะไรบ้าง ?
คอร์สถูกแบ่งออกเป็นทั้งหมดประมาณ 5 ส่วนใหญ่ๆ
ส่วนแรก คือส่วนเกริ่นนำ
บอกให้เห็นถึงความสำคัญของ Dashbaord และความสำคัญของการ Design ที่ดี รวมถึงเกริ่นถึง Visual Analytics Framework ที่เป็น Core หลักของเนื้อหาที่นำมาสอนในคอร์สนี้
ส่วนที่ 2 Users หรือ ผู้ใช้
เรียนรู้วิธีการทำความรู้จักผู้ใช้งาน Dashboard ของเรา หาความต้องการของเขาให้เจอ เพื่อให้รู้ว่าจะต้องมีอะไรใร Dashboard บ้าง โดยใช้หลักการ Problem-Reason-Action (การันตีว่ามีประโยชน์มากๆ)
ส่วนที่ 3 Content หรือ เนื้อหา
ทำความรู้จัก Measure / Dimension ที่จะทำให้เราวางเนื้อหาของ Dashboard ได้ดีมากยิ่งขึ้น แนะนำวิธีวัด Performance และมิติของข้อมูลที่ควรเอามาใช้ใน Dashboard วิธีคิดหา Measure ที่เหมาะสม แนะนำการ Aggregate ข้อมูลในรูปแบบต่าง ๆ และข้อควรระวังที่ต้องรู้
ส่วนที่ 4 Presentation หรือ การนำเสนอ
เรียนรู้วิธีการเลือก Visual ที่เหมาะสม เริ่มจาก การทำความรู้จัก Visual Encoding ว่าข้อมูลแต่ละประเภท เพราะกับการแสดงผลรูปแบบไหนบ้าง สามารถต่อยอดการแสดงผลเหล่านั้นให้ออกมาเป็นกราฟอะไรได้บ้าง ตามวัตถุประสงค์ที่ต้องการ (Relationship/Comparison/Composition/Time-Series/Distribution) รวมถึงเทคนิคอื่น ๆ ที่สามารถเอาไปใช้ได้
ส่วนที่ 5 Navigation หรือ การจัดข้อมูล
เรียนรู้หลักการทำ Analytics Graphic เพื่อใช้วิเคราะห์ข้อมูล รวมถึงการทำ Interactive Dynamic เพื่อให้ใช้ Dashboard ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
รูปแบบการเรียน
แน่นอนว่าคอร์สนี้เป็นการเรียนแบบ Online ผ่านเว็บไซต์ของ Skooldio ซึ่งตัวเว็บทำออกมาได้ดี น่าใช้งาน มี UI และ UX ที่ดี เรียกได้ว่าไม่ค่อยทำให้หงุดหงิดในการเรียน ข้อดีมากๆคือมีระบบ Sync Slide ทำให้เวลาดู Video ไป แล้ว Slide จะเปลี่ยนตาม Video เลย เห็นหน้าและท่าทางของคนสอนชัดเจนทำให้เรามีอารมณ์ร่วมไปด้วย รวมถึงเห็นเนื้อหาชัดเจน
ข้อดีมากๆของระบบนี้คือสามารถเลือกขนาด Slide และ Video ได้เอง อยากให้อันไหนใหญ่ อันไหนเล็ก ทำได้ตามใจชอบเลย
ในระหว่างเรียนจะมีแบบฝึกหัดคั่นเพื่อให้เราคิดและทำความเข้าใจ หรือในคลิปเองก็มีให้เราลอง Design Dashboard เอง แล้วมีคลิปเฉลยให้ด้วย
วิดีโอความยาวกำลังดี ตั้งแต่ 1–10 นาทีโดยประมาณ ทำให้ยังพอจดจ่อได้อยู่
การสอน ดร.ต้า จะรับผิดชอบส่วน Intro / Presentation และ Navigation ส่วนอาจารย์เชคจะพูดในส่วนของ Users และ Content ซึ่งทั้งสอนคนสอนดีมากอยู่แล้ว ทำให้คอร์สนี้ไม่น่าเบื่อเลยแม้จะมีเนื้อหาอัดแน่นก็ตาม
แล้วไม่ชอบอะไรบ้าง ?
อ่าน ๆ ดูอาจจะคิดว่าอวยเกินไป มาลองดูส่วนที่ไม่ชอบบ้างดีกว่า
อย่างแรกเลยคือหาที่โหลด Slide ไม่เจอ ไม่รู้ว่าไม่มีจริงๆ หรือด้วยความโง่ของเราเอง แต่ก็ไม่ใช่ปัญหาเท่าไร แค่ลำบากนิดหน่อยเวลาจะต้องจดอะไรที่เป็นรูปเยอะ ๆ
อีกอย่างที่คิดว่าเป็นข้อจำกัดของการเรียนออนไลน์คือตัว Workshop ที่แม้จะมีให้ทำบ้าง แต่พอไม่ได้ถูกบังคับให้ทำแล้วก็จะขี้เกียจทำอยู่ดี (ถ้าอาจารย์เชคผ่านมาเห็นจะต้องโดนโบยแน่ๆ 5555555) คือต้องบอกว่าเพราะขี้เกียจเป็นทุนเดิมก็เลยไม่ได้ทำนั่นแหละ แต่ถ้าบังคับตัวเองให้ทำได้คิดว่ามีประโยชน์
สรุปยังไง ดีไหม
บอกเลยว่าคอร์สนี้ดีมากๆ เอาไปเลย 9/10 หักคะแนนจากสิ่งที่ไม่ชอบแค่นั้นเลย ที่ชอบมากๆเลยของคอร์สนี้คือมันเป็นเรื่องที่หาคนสอนได้ยากทั้งๆที่เป็นเรื่องที่มีประโยชน์มาก ส่วนมากจะสอนแค่ใช้ Tools อย่างเดียว ซึ่งถึงทำกราฟเป็นแค่ไม่สร้าง Value อะไรก็ไร้ประโยชน์อยู่ดี
ฉะนั้น ขอแนะนำให้คนกลุ่มนี้ จงกดคอร์สมาเรียนซะ
- น้อง ๆ นักศึกษาที่อยากทำงานเกี่ยวกับข้อมูล
- คนทั่ว ๆ ไป ที่เริ่มอยากเรียนรู้การใช้ข้อมูลที่มีให้เป็นประโยชน์
- คนที่เบื่อจะทำ Presentation เพื่อ Report แล้วต้องมาตามแก้
- คนที่ต้อง Design Dashboard แต่ยังคิดว่าไม่ตอบโจทย์
- Business Users ทั่วไปที่ไม่ได้ต้อง Design ก็ควรเรียนเพราะนี่จะเป็นประโยชน์เวลาไปคุยกับคนที่ทำงานให้คุณ
- คนอื่นๆที่อยากเรียนรู้หลักการสร้าง Dashboard
แต่ถ้าคุณเป็นคนเหล่านี้ ลองไปหาคอร์สอื่น ๆ ดูก่อนก็ได้
- อยากทำ Power BI / Tableau / หรือ BI Tools อื่น ๆ เป็น (ย้ำอีกรอบ ไม่ได้สอน Tools)
- คนที่มั่นใจว่าตัวเอง Design Dashboard ได้เทพแล้ว
- คนที่ขี้เกียจจะเรียน (เอาไว้อยากเรียนเมื่อไหร่ค่อยกด อย่าดองเลยคอร์สไม่ใช่ถูกๆ)
ใครสนใจ เข้าไปดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้เลยที่ Dashboard Design Principles — Skooldio
ก่อนจากไป อยากจะฝากเอาไว้ว่าการใช้ข้อมูลให้ได้ประโยชน์ ไม่ได้มีแต่การทำ Machine Learning Model อย่างเดียว อยากให้ลองเอาข้อมูลที่มีมา Explore ดูก่อน ว่าเราสามารถหา Insight อะไรจากมันได้บ้าง
Dashboard เป็นหนึ่งในเครื่องมือที่ส่วนตัวคิดว่าทรงพลังมาก ๆ ใช้งานง่าย ทำให้เห็นข้อมูลยาก ๆ เยอะ ๆ ในรูปแบบที่สบายตาขึ้นมาก ช่วยในการหา Insight ดี ๆ ได้ อยากให้ลองตั้งโจทย์ดี ๆ ว่าต้องการอะไรกันแน่ จะได้ใช้ข้อมูลที่มีให้เป็นประโยชน์ได้มากที่สุดน้าาาาาาา
